Η ιστορία συγγραφής και έκδοσης του βιβλίου μου “LETERSIA NË MINORITETIN ETNIK GREK NË SHQIPËRI» (αλβανική εκδοχή), ξυπνάει πικρές αναμνήσεις και μετά από 20 ολόκληρα χρόνια τις οποίες θέλω να μοιραστώ με όποια εγκράτεια με τους αναγνώστες και επισκέπτες τις ιστοσελίδας μου.
Η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου αφορά την γενικότερη αιτία να καταπιαστώ με τα γράμματα, την ιστορία και τον πολιτισμό στον Ελληνισμό της Αλβανίας. Σε μια δημόσια αντιπαράθεση με γνωστό Αλβανό άνθρωπο των γραμμάτων, τον ΑγκίμΣέχου, εκείνος επιδίωξε να προσβάλλει την κοινότητά μας λέγοντας ότι είμαστε φτωχοί σε ό τι αφορά τον πολιτισμό και τα γράμματα και ότι τα πάντα τα οφείλουμε στο καθεστώς του Χότζα. Ήταν τα πρώτα χρόνια μεταπολίτευσης στην Αλβανία. Του απάντησα γενικώς με το δικό μου ύφος, αλλά μέσα μου αντρειώθηκε η απόφαση για να τεκμηριώσω το αντίθετο των θέσεων του, ως χρέος στον τόπο μου.
Θεώρησα ότι αν η ελληνική εκδοχή συμβάλλει ιδιαίτερα στην δική μας αυτογνωσία, η αλβανική εκδοχή συμβάλλει στη γνώση της διάστασης των γραμμάτων και του πολιτισμού μας από τους άλλους, που στοχεύουν το αντίθετο.
Δυστυχώς όμως, όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή στην ελληνική εκδοχή του ίδιου αντικειμένου, οι αρχές του Τμήματος, ενώ διέθεταν αρκετά χρήματα ως επιχορήγηση από Ελλάδα για τους σκοπούς αυτούς, δεν δέχτηκαν να χρηματοδοτήσουν την έκδοση και των δύο βιβλίων αυτών, ενώ χρηματοδότησαν την έκδοση τριών άλλων βιβλίων συγγραφέων εκτός Τμήματος. Συμμερίστηκε τη θέση αυτή και το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας που ήταν ο θεσμός τελικής απόφασης για τη διαχείριση του κονδυλίου.
Οι συνάδελφοι δεν ήρθαν ούτε στη παρουσίαση των βιβλίων αυτών την οποία ανέλαβε το Πανεπιστήμιο.
Αυτή η εξέλιξη όμως δε στάθηκε εμπόδια ώστε να συνεχίσω την υλοποίηση της δικής μου προσπάθειας. Ένα δεύτερο μάθημα, «Συγκριτική προσέγγιση στην ελληνοαλβανική λογοτεχνία», εντάχτηκε στο πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος.
Η έρευνά μου στον τομέα αυτό αποτέλεσε αντικείμενο της μεταπτυχιακής και διδακτορικής μου διατριβής, που ολοκληρώθηκε το 2009 και ένιωσα περήφανος όταν η επιτροπή αξιολόγησε τη διατριβή από τις καλύτερες στο Πανεπιστήμιο Τιράνων ( είχε ενστάσεις μόνο ο ελληνικής καταγωγής εκπρόσωπος στην επιτροπή αξιολόγησης του διδακτορικού μου), με τον καθηγητή Ν. Γιωργάκη να δηλώνει ότι «η έρευνα αυτή μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσει την πλούσια λογοτεχνική και πολιτιστική παράδοση του Ελληνισμού της Αλβανίας, προς την οποία υποκλίνομαι με σεβασμό».
Με το ίδιο αντικείμενο έρευνας, σε άλλους τομείς υπερασπίστηκα και τον τίτλο του αναπληρωτή καθηγητή.
Στην προσπάθεια αυτή συμπεριλαμβάνεται και το ντοκιμαντέρ, «Ήπειρος, ο μύθος στην πραγματικότητα» 2010, το λεύκωμα «Οι Έλληνες ζωγράφοι του Αργυροκάστρου από τον 17ο αι.», 2010, το τρίτομο βιβλίο «Τα ταξίδια της Φηγού», 2016, το ντοκιμαντέρ «Ο τόπος μας και η Επανάσταση του 1821», 2021, το λεύκωμα «Οι παραδοσιακές φορεσιές της Δρόπολης και Πωγωνίου» 2022, το βιβλίο «Argjyrokastro- perëndimi i lindjës, 2022” (Το Αργυρόκαστρο- η Δύση της Ανατολής), το ντοκιμαντέρ σε εξέλιξη για τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά θρησκευτικά πολιτιστικά μνημεία στην Ι Μητρόπολη Αργυροκάστρου, το βιβλίο στην αλβανική «Μεθυσμένα Βαλκάνια» του Γ. Λίλη, το οποίο, μαζί με την ομώνυμη νουβέλα περιλαμβάνει άρθρα αισθητικής και θεωρίας και κριτικής της λογοτεχνίας όπως και δεκάδες σκίτσα στον αλβανικό τύπο πριν και μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Την ίδια ιδέα και σκοπό εξυπηρετούν τα δεκάδες άρθρα μου, στο αλβανικό τύπο, ξένα περιοδικά, εισηγήσεις σε συνέδρια κλπ
Letërsia në Minoritetin Etnik Grek
(217 σελίδες)